सायमन सिनेकचे सुवर्ण वर्तुळ काय आहे? : का, कसे आणि काय - तुमच्या ध्येयाला गवसणी घालणारा दृष्टिकोण. | What is Simon Sinek's Golden Circle: Why, How, and What - An Approach to Pursuing Your Goals.

 

आजच्या स्पर्धात्मक जगात, competitive world  यशस्वी होण्यासाठी केवळ काय करायचे What to do? हे पुरेसे नाही, तर ते का करायचे Why do it? आणि कसे करायचे How to do हे समजून घेणे अधिक महत्त्वाचे आहे. 

सायमन सिनेक (Simon Sinek) यांनी मांडलेले ‘सुवर्ण वर्तुळ’ (The Golden Circle) ही एक शक्तिशाली विचारप्रणाली आहे, जी आपल्याला हे ‘का, कसे आणि काय’ स्पष्टपणे समजून घेण्यास मदत करते. विशेषतः उद्योजकांसाठी For entrepreneurs आणि नेतृत्वासाठी For leadership  ही संकल्पना अत्यंत उपयुक्त ठरू शकते.  What is Simon Sinek's Golden Circle: Why, How, and What - An Approach to Pursuing Your Goals.

 

सायमन सिनेकचे सुवर्ण वर्तुळ काय आहे?

सुवर्ण वर्तुळ तीन संकेंद्रित वर्तुळांचे प्रतिनिधित्व करते. सर्वात आतील वर्तुळात ‘का’ (Why), मधल्या वर्तुळात ‘कसे’ (How) आणि सर्वात बाहेरील वर्तुळात ‘काय’ (What) असते. सायमन सिनेकचा  युक्तिवाद आहे की बहुतेक लोक Most people आणि संस्था Organization ‘काय’ पासून सुरुवात Beginning करतात आणि क्वचितच Rarely ‘का’ पर्यंत पोहोचतात Reached. मात्र, प्रेरणा देणारे Inspiring आणि यशस्वी Successful उद्योजक Entrepreneur आणि संस्था Organization ‘का’ पासून सुरुवात करतात.

 

1. ‘का’ (Why) - तुमचा उद्देश काय आहे?

 

‘का’ 'why' हे तुमच्या अस्तित्वाचे मूळ कारण आहे. तुम्ही काय करता what do you do याच्या पलीकडे, तुम्ही ते का करता? Why do you do that? तुमचा विश्वास काय आहे? तुमची प्रेरणा काय आहे? तुमचा उद्देश काय आहे? What is your purpose? ‘का’ Why?  हे केवळ पैसे कमवण्याबद्दल नसावे, तर त्याहून मोठे काहीतरी असले पाहिजे – एक ध्येय, एक विश्वास One goal, one belief किंवा जगाला अधिक चांगले बनवण्याची इच्छा. The desire to make it better.

 

उदाहरणार्थ, टाटा समूहासाठी ‘का’ काय असू शकते? केवळ विविध उत्पादने Various products आणि सेवा पुरवणे नव्हे, Not providing services तर ‘देशाच्या प्रगतीसाठी योगदान देणे’ To contribute  हा त्यांचा मूळ उद्देश असू शकतो. म्हणूनच, ते शिक्षण, आरोग्य आणि सामाजिक कल्याण यांसारख्या क्षेत्रातही सक्रिय आहेत.

 

2. ‘कसे’ (How) - तुम्ही ते कसे करता?

 

‘कसे’ म्हणजे तुम्ही तुमचे ‘का’ प्रत्यक्षात आणण्यासाठी कोणत्या विशिष्ट कृती, प्रक्रिया किंवा मूल्यांचा वापर Use of processes or values करता. ही तुमची वेगळी कार्यपद्धती, Different methodology तुमची मूल्ये किंवा तुमची खास कौशल्ये Special skills असू शकतात, जी तुम्हाला इतरांपेक्षा वेगळी ठरवतात.

 

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कंपनीचा ‘का’  उत्तम ग्राहक सेवा Customer service  देणे असेल, तर त्यांचे ‘कसे’ जलद प्रतिसाद Fast response देणे, वैयक्तिक लक्ष Personal attention देणे आणि समस्यांचे त्वरित निराकरण Quick resolution of problems करणे असू शकते.

 

3. ‘काय’ (What) - तुम्ही काय करता?

 

‘काय’ म्हणजे तुम्ही प्रत्यक्षात काय उत्पादन किंवा सेवा पुरवता. हे तुमचे उत्पादन, तुमची सेवा किंवा तुम्ही जे काही जगात आणता ते आहे. बहुतेक कंपन्या आणि व्यक्ती याच ‘काय’ वर लक्ष केंद्रित करतात आणि याचबद्दल बोलतात.

 

उदाहरणार्थ, एक बेकरी ‘काय’ करते? ती केक आणि ब्रेड बनवते आणि विकते.

 

यशस्वी नेतृत्व आणि संस्था ‘का’ पासून सुरुवात करतात आणि मग ‘कसे’ आणि शेवटी ‘काय’ सांगतात. 

ते ‘आतून बाहेर’ (Inside-Out) संवाद साधतात.

जेव्हा एखादी व्यक्ती किंवा संस्था त्यांच्या ‘का’ बद्दल स्पष्ट आणि उत्साही असते, तेव्हा ते भावनिक स्तरावर लोकांशी जोडले जातात. लोक तुमच्या ‘काय’ साठी नव्हे, तर तुमच्या ‘का’ साठी खरेदी करतात किंवा तुमच्याशी जोडले जातात.

 

उदाहरणार्थ, ऍपल (Apple) ‘काय’ बनवते? संगणक, स्मार्टफोन आणि इतर उपकरणे. पण त्यांचे ‘का’ काय आहे? ‘जगाला वेगळ्या पद्धतीने विचारण्यास आव्हान देणे’ आणि ‘सरळ आणि वापरण्यास सोपे तंत्रज्ञान पुरवणे’. म्हणूनच, ऍपलचे ग्राहक केवळ त्यांची उत्पादने खरेदी करत नाहीत, तर त्यांच्या विचारसरणीशी जोडले जातात.

 

उद्योगांसाठी  संस्थांसाठी  महत्त्व | What is Simon Sinek's Golden Circle: Why, How, and What - An Approach to Pursuing Your Goals.

 

कोणत्याही उद्योजकाला किंवा नेतृत्वाला यशस्वी व्हायचे असेल, तर ‘सुवर्ण वर्तुळ’ समजून घेणे आणि त्याचा अवलंब करणे महत्त्वाचे आहे.

 

• स्पष्ट उद्देश: आपल्या व्यवसायाचा किंवा संस्थेचा मूळ उद्देश काय आहे, हे स्पष्टपणे परिभाषित करा. केवळ नफा कमावणे पुरेसे नाही, तर तुम्ही समाजात काय सकारात्मक बदल घडवू इच्छिता हे सांगा.
• मूल्ये आणि कार्यपद्धती: तुमचा उद्देश साध्य करण्यासाठी तुम्ही कोणत्या मूल्यांचे आणि कार्यपद्धतींचे पालन करणार आहात, हे स्पष्ट करा.
• संवादाची दिशा: आपल्या ग्राहकांशी, कर्मचाऱ्यांशी किंवा भागधारकांशी संवाद साधताना ‘काय’ पासून नव्हे, तर ‘का’ पासून सुरुवात करा. लोकांना सांगा की तुम्ही हे का करत आहात आणि मग तुम्ही ते कसे करता.
• प्रेरित टीम: जेव्हा तुमच्या टीमला तुमच्या ‘का’ ची जाणीव होते, तेव्हा ते अधिक प्रेरित होऊन काम करतात आणि तुमच्या ध्येयाला समर्पित राहतात.
• निष्ठावान ग्राहक: जे ग्राहक तुमच्या ‘का’ शी जोडले जातात, ते केवळ ग्राहक राहत नाहीत, तर तुमच्या ब्रांडचे समर्थक बनतात.

 

निष्कर्ष

 

‘सुवर्ण वर्तुळ’ ही केवळ एक व्यावसायिक संकल्पना नाही, तर ती प्रभावी नेतृत्वाची आणि प्रेरणादायी संवादाची गुरुकिल्ली आहे. ‘काय’ करणे हे महत्त्वाचे आहे, पण त्याहून महत्त्वाचे आहे ‘का’ करणे आणि ते ‘कसे’ करायचे हे स्पष्ट असणे. उद्योजकांनी आणि संस्थांनी या विचारप्रणालीचा स्वीकार करून आपल्या ध्येयांना नवी दिशा द्यावी आणि आपल्या समुदायासाठी एक सकारात्मक बदल घडवावा, यातच आपल्या सर्वांचे हित आहे.